Dijital Avrupa Programı = Horizon Europe mudur?

Cevabı 👉 Hayır!

Her ikisi de AB tarafından finanse edilse de tamamen ayrı hibe programlarıdır.

Dijital Avrupa en yeni hibe programıdır ve ilk olarak 2021 yılında başlamıştır. 2027 yılına kadar da devam edecek. Sonrasında ikinci dönemi başlayacak.

Horizon Europe ise 7 yıllık sürelerle yapılan ve her 7 yıl bitiminde başka bir programa evrilen, uzun yıllardır devam eden hibe finansman programıdır. Horizon Europe’dan önce Horizon 2020 vardı. 2021 yılında yerini 7 yıllık yeni bir programa yani Horizon Europe devretti. Horizon Europe sağlıktan, gıdaya, tarıma, iklim değişikliğine, kültürel mirasa, ortak veri alanları oluşturmaya, dijital, uzay ve sanayiden, enerji ve mobiliteye kadar pek çok alanda projelere hibe desteği sağlamaktadır.

Dijital Avrupa’nın ana konusu ise Avrupa Birliği’nin ve ekonomisinin sağlıklı bir şekilde dijital dönüşümünün sağlanması ve toplumun/kurumların/şirketlerin/bireylerin her açıdan buna hazırlanmasıdır. Bunun için belirlenen ana hedefler doğrultusunda açılan/açılacak çağrılar bulunmakta. Çağrıları Funding&Tenders Portal üzerinden takip edebilirsiniz.

Türkiye, DIGITAL Avrupa programına 1 Eylül 2023 tarihinde dahil olmuştur.

DIGITAL Avrupa, Horizon Europe’un bir alt başlığı olmadığı gibi tamamen farklı bir programdır. Bu iki program çok karıştırılıyor. Gelen sorular üzerine DIGITAL Avrupa programını daha detaylı inceleyip, bir yazı dizisi hazırlamaya karar verdim. Bu yazı dizisinde proje teklifinizi yazarken en çok başvurmanız gereken 3 ana belgeden bahsedeceğim.

Eğer bir AB kaynaklı hibeye (DIGITAL Avrupa ya da Horizon Europe gibi) başvuracaksanız projenizi yazarken o programa ilişkin çalışma programını (Work Programme), başvuracağınız çağrıya ilişkin yayınlanan açıklayıcı belgeyi (Call for Proposals) ve başvuru formunu (Application Form) mutlaka yanınızda bulundurun. Çok detaylı okuyup, inceleyin.

Bu çerçevede DIGITAL Avrupa programı için de aşağıdaki 3 temel belgeyi birlikte inceleyelim.

  • DIGITAL Work Programme 2024,
  • DIGITAL Call for Proposals (Advanced Digital Skills)
  • DIGITAL Application Form.

İlk olarak DIGITAL Work Programme 2024 ile başlayalım.

DIGITAL Çalışma Programı (DIGITAL Work Programme) 2024

DIGITAL Avrupa Programı,

  • yapay zekâ (AI),
  • siber güvenlik,
  • gelişmiş bilgi işlem,
  • veri altyapısı,
  • yönetişim ve işleme,
  • bu teknolojilerin yaygınlaştırılması, ve
  • bu teknolojilerin enerji, iklim değişikliği ve çevre, imalat, tarım ve sağlık gibi kritik sektörlerde en iyi şekilde kullanılması gibi,

temel kritik alanlara odaklanarak AB’nin dijital kapasitesini güçlendirmeyi hedeflemektedir.

DIGITAL Programı aynı zamanda bu gelişmiş dijital teknolojilere yönelik bir iş gücü sağlamak için dijital alanda beceri geliştirmeyi ve yeniden beceri kazanmayı da hedeflemektedir. Bu amaca hizmet için kurulan/kurulacak Avrupa Dijital İnovasyon Merkezleri (EDIH) ağıyla da sanayiyi, KOBİ’leri ve kamu yönetiminin dijital dönüşümlerini desteklemeye başlamıştır.

DIGITAL Avrupa Çalışma Programı’ndaki eylemler ve hibe çağrıları ile Avrupa’nın geleceği için stratejik açıdan önemli olan teknolojilerin desteklenmesi ve böylece ana hedeflerin gerçekleştirilmesi için özellikle aşağıdaki alt hedeflere ulaşılması planlanmaktadır.

  • Bir yeşil anlaşma veri alanı (a green deal data space) ve Dijital Ürün Pasaportu oluşturarak iklim ve çevre koruma zorluklarının üstesinden gelinmesi, döngüsel ekonomiye geçişin sağlanması,
  • AB genelinde işletmelerin ve kamu sektörünün erişebileceği güvenli ve enerji açısından verimli birleşik buluttan uç nokta altyapısına (cloud-to-edge infrastructure) dayalı sektörel ortak veri alanlarının yaygınlaştırılmasının sağlanması,
  • Kısa adıyla Cloud IPCEI’den (Yeni Nesil Bulut ve Uç Nokta Altyapı ve Hizmetlere İlişkin Avrupa’nın Ortak İlgi Alanındaki Önemli Proje) elde edilen sonuçların geniş çapta yayılmasını en üst düzeye çıkarmak için bir Kullanım Ofisi’nin kurulması gibi yeni yüksek etkili faaliyetlerin desteklenmesi,
  • Havacılık ve güvenlik sektöründeki endüstriyel programların yönetimi için bulut tabanlı iş birliğine dayalı bir platformun geliştirilmesi,
  • Yapay Zekâ (AI) teknolojilerinin Avrupa’da daha hızlı benimsenmesini, özellikle şirketler ve KOBİ’ler tarafından yaygın kullanımını sağlayacak güçlü bir ekosistemin geliştirilmesi amacıyla DIGITAL Work Programme (WP) 2021-2022 kapsamında finanse edilen sektörel Test ve Deney Tesisleri çalışmalarına devam edilmesi, akıllı topluluklar veri altyapısının oluşturulması,
  • Gelişmiş sanal insan ikizi (VHT) modellerine yönelik hem bir platform hem de topluluklar için yararlı VR/AR dünyalarının farklı katmanlarını geliştirerek, yerel dijital ikizlerin yeteneklerinin artırılması,
  • AB genelinde siber tehditlere karşı kilit sektörlerin hazırlığının ve müdahale eylemlerinin güçlendirilmesi,
  • Gelişmiş dijital teknolojiler ve örneğin siber güvenlik ve yarı iletkenler alanlarında uzmanlaşmış eğitim programları aracılığıyla dijital yetenekleri yetiştirme ve çekme kapasitesinin geliştirilmesi, bunun için AB eğitim ve öğretim kurumlarının dijital alanlardaki mükemmelliğinin daha fazla desteklenmesi,
  • Genç öğrencileri ve özellikle kızları dijital çalışmalar ve kariyer yapmaya teşvik etmek amacıyla daha uzun vadeli bir hedefle eğitimin erken dönemlerinde dijital alanlara yönlendirilmesi ve desteklenmesi,
  • Avrupa’da blokchain benimsenmesine, verimli ve birlikte çalışabilir dijital kamu hizmetlerinin oluşturulmasına, ayrıca dijital dönüşüme güven oluşturulmasına ve enerji tüketimindeki acil ihtiyaçlara yönelik referans çerçevesinin geliştirilmesine daha fazla yatırım yapılması. 

DIGITAL Avrupa programının hizmet ettiği en önemli hedeflerden bir diğeri Yeşil Dijital Avrupadır (Green Digital Europe). Desteklenecek projelerden Yeşil Dijital Avrupa geçişine hizmet etmesi ve bu geçişi hızlandırması beklenmektedir. Nitekim başvuru formunun ‘Etki (Impact)’ değerlendirme kriteri kapsamında, projelerin çevresel sürdürülebilirlik ve Avrupa Yeşil Anlaşması hedefleriyle ne kadar örtüştüğü değerlendirilmektedir.

DIGITAL programıyla hedeflenen dijital dönüşümün ekolojik geçişe, Avrupa Yeşil Anlaşması’nın 2050 yılına kadar iklim nötrlüğüne ulaşmasına ve 2030 yılına kadar emisyonları en az %55 azaltma hedeflerine katkıda bulunması beklenmektedir. Dijital çözümler ile örneğin vatandaşların temel ihtiyaçlara fiziksel olarak ulaşmak yerine dijital erişim sağlayarak ulaşması, kağıtsız iletişimi teşvik ederek veya örneğin akıllı cihazlar aracılığıyla daha verimli enerji tüketimini mümkün kılan yapay zekayı entegre ederek karbon ayak izinin azaltılması beklenmektedir. Bu nedenle iklim hedeflerine katkı sağlamayan faaliyetlerin iklim üzerinde nötr bir etki yaratması gerekmektedir.

DIGITAL Avrupa programıyla desteklenecek projeler ile ekolojik dönüşüm hızlanacaktır. Örneğin, Turizm Veri Alanında başarılı bulunan projelerin, kalabalık yönetimi yeteneklerini geliştirerek aşırı turizmin azaltılmasına katkıda bulunması beklenmektedir. Kültürel mirasın dijitalleştirilmesiyle 3 boyutlu olarak varlıkların tahribatsız analizine, hasarların görselleştirilmesine ve restorasyon ve koruma bilgilerinin görselleştirilmesine olanak tanıyan Kültürel Miras Veri Alanı projeleri için de durum böyledir.

Bu çerçevede DIGITAL Programı kapsamında açılan/açılacak hibe çağrılarıyla aşağıdaki beş alanda yüksek etkili projelerin hayata geçirilmesine destek olunması planlanmaktadır. 2024 yılı için yatırım yapılacak projelere ayrılan tahmini bütçe ise 517,5 milyon Eur seviyesindedir.

  • Dijital teknolojilerin ekonomi ve toplum genelinde yaygın olarak kullanılmasını sağlamak,
  • süper bilgi işlem,
  • yapay zekâ,
  • siber güvenlik ve
  • ileri dijital beceriler kazanılması.

Bu yazıda DIGITAL Avrupa programından ve özellikle DIGITAL Work Programme 2024 yani çalışma programı detaylarından bahsettim. Bir sonraki yazımda artık daha detaya girip 2024 yılı çağrılarından ve bu çağrıların başvurma koşulları dahil Call for Proposals ayrıntılarından bahsedeceğim.